24 Apr 2016
NOS, 13-04: Indonesische president brengt bezoek aan Nederland
Volgende week brengt de Indonesische president Joko Widodo een tweedaags bezoek aan Nederland. Tijdens een korte trip door de Europese Unie doet Widodo als laatste land Nederland aan. Het is zestien jaar geleden dat een Indonesisch staatshoofd een bezoek bracht aan Nederland. Widodo wordt ontvangen door de koning, overlegt met premier Rutte en brengt onder meer een bezoek aan de Tweede Maasvlakte in Rotterdam. Hoog op de agenda staan de versterking van de economische banden tussen Indonesië en Nederland, en de strijd tegen terrorisme. Widodo spreekt ook met koningin Máxima over de verstrekking van kredieten aan de allerarmsten, een zaak waarvoor de koningin zich uit naam van de VN hard maakt.
In 2010 liep het staatsbezoek van Widodo’s voorganger, president Yudhoyono, pijnlijk mis doordat Molukse activisten de president wilden laten arresteren als hij voet op Nederlandse bodem zette. Volgens de Molukkers werden hun sympathisanten in Indonesië opgesloten en gemarteld. Op het laatste moment liet Jakarta weten dat de president thuis bleef.
Algemeen Dagblad, 21-04: Gespannen sfeer rond bezoek president Widodo
Nederland loopt op eieren. Voor het eerst sinds 16 jaar bezoekt een Indonesisch staatshoofd de voormalige kolonisator. Vrijdag arriveert president Joko Widodo voor een bliksembezoek als afsluiting van een korte Europese tournee. Deze keer alsjeblieft geen toestanden, hopen ze in Den Haag. Geen herrie zoals bij dat mislukte staatsbezoek van 2010, toen de Indonesische president Yudhoyono op het allerlaatste moment besloot uit zijn regeringsvliegtuig te stappen uit angst voor arrestatie bij aankomst. John Wattilete, president van de RMS – de Molukse regering in ballingschap – had daartoe een kort geding aangespannen wegens schending van de mensenrechten. Yudhoyono was bang dat hij net als de Chileense ex-dictator Pinochet echt handboeien om zou krijgen en liet zijn koffers liever weer uitladen. Deze keer houdt Wattilete het bij een dringend verzoek aan premier Rutte om ook met de bezoekende Widodo te mogen praten. Dat Rutte tot nu toe geen sjoege gaf, zit de RMS-president flink dwars. ‘Onze inzet is een gesprek dat gaat over meer dan handelsbetrekkingen.’ Wattilete doelt op het recht op zelfbeschikking voor de Molukken, economische uitbuiting van de eilandbevolking en natuurlijk respect voor mensenrechten, al erkent hij dat die laatste onder Widodo ‘minder erg’ worden geschonden dan onder diens voorgangers. Dus geen arrestatiebevel tegen deze Indonesische president die volgens zijn RMS-collega ook wel laat zien ‘dat hij het goed voorheeft’. Widodo probeert ook de Molukken economisch vooruit te helpen en dat had juist een basis kunnen zijn voor een constructief gesprek, denkt Wattilete.
De kans dat de RMS Widodo te spreken krijgt is natuurlijk nul, weet Henk Schulte Nordholt, hoofd Onderzoek van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde en bijzonder hoogleraar Indonesische Geschiedenis aan de Universiteit Leiden. ‘Het Molukse thema is een klein onderdeel in een veel groter verhaal. Men wil geen enkel risico lopen met dit bezoek. Er mag niks misgaan. En verder heeft de president gewoon haast.’ Widodo (geboren in 1961) heeft daarbij ook geen echt historische band met Nederland. Dat is nieuw, aldus Schulte Nordholt. ‘We worden door hem echt bezien als onderdeel van de Europese Unie. Daarmee staan we in de nieuwe tijd.’ Ter illustratie daarvan meldde Widodo zaterdag in NRC handelsblad dat er wat hem betreft ook geen nieuw en grootschalig onderzoek hoeft te komen naar Nederlandse oorlogsmisdaden in de periode 1946-1949. ‘Laten we liever samen vooruitkijken’, aldus de pragmatische president. Naast de formele plichtplegingen maakt hij daarom relatief veel tijd vrij voor bezoeken aan de Rotterdamse haven, de Maasvlakte en een optreden op een businessforum. ‘De Indonesische infrastructuur kraakt aan alle kanten. Grote delen van het land zijn slecht bereikbaar en daar heeft de bevolking erg onder te lijden. De kwaliteit van de schepen en de scheepsverbindingen is magertjes’, aldus Schulte Nordholt. ‘De hoofdstad Jakarta zakt per jaar ook nog eens 10 centimeter weg door de stijgende zeespiegel en inklinkende grond. Widodo zoekt dus baggeraars, dijkenbouwers en havenontwikkelaars en dan is hij hier aan het goede adres.’
John Wattilete, de vijfde president van de RMS, kreeg de laatste dagen bijval van mensenrechtenorganisaties als Human Right Watch die ook achterstallig onderhoud aan de kaak willen stellen, maar dan op het gebied van mensenrechten. Anderen verwijten de Indonesische president niet echt door te pakken in het bestraffen van de verantwoordelijken van de massamoorden op linkse Indonesiërs in 1956. Schulte Nordholt: ‘Widodo weet dat hij daarmee moet schipperen als hij tegelijk probeert fatsoenlijk bestuur in zijn land op poten te zetten en de corruptie aan te pakken. Zijn grootste daad is dat hij de verkiezingen heeft gewonnen en zo het oude corrupte regime heeft verslagen, dat heel smerige handen had in bijvoorbeeld Oost-Timor’. Widodo is zo’n type president van wiens regeerperiode de opvolger de vruchten gaat plukken, want dan komen alle ideeën tot wasdom. Die opvolger die gaat dat succes dan claimen, denkt hij. ‘Maar deze man verdient echt de credits,” aldus de hoogleraar’.
Na de sof van 2010 is diplomatiek Den Haag er alles aan gelegen dat dit bezoek gladjes verloopt en contracten worden getekend zodat er vervolgens ook weer kan worden gedacht aan een staatsbezoek van de Nederlandse koning en koningin aan Indonesië. Schulte Nordholt: ‘In de marge zal heus wel worden gezegd dat lesbiennes en homoseksuelen op een rare manier worden vervolgd. Er zal ook gezegd worden dat wij zelf wel werk maken van onze eigen geschiedenis, het onderzoek naar onze eigen moordpartijen. Daar hebben we geen Indonesische goedkeuring voor nodig.’
NOS, 21-04: Indonesische presidenten spaarzaam met bezoeken aan Nederland
Ontmoetingen tussen Nederlandse en Indonesische leiders hebben altijd iets ongemakkelijks. De twee landen delen te veel geschiedenis, altijd is er iets goed te maken. Als bij een echtpaar dat steeds opnieuw besluit om het nog een keer samen te proberen. Als president Joko Widodo vandaag voet zet op Nederlandse bodem, is het nog maar de derde keer dat een Indonesisch staatshoofd ons land is. Soeharto ging hem in 1970 voor en Abdurrahman Wahid, ook bekend als Gus Dur, was hier in 2000. Drie bezoeken in de pakweg 70 jaar die Indonesië onafhankelijk is, is niet veel. Het had er één meer kunnen zijn. In 2010 zou president Susilo Bambang Yudhoyono komen. De betrekkingen waren net weer eventjes uiterst hartelijk en niets stond een staatsbezoek in de weg. Yudhoyono zou met alle egards worden ontvangen en de verwachtingen waren hooggespannen. Maar op het laatste moment ging het mis. Het regeringsvliegtuig stond al op de startbaan, met aan boord Yudhoyono’s voltallige entourage en een groep Indonesische journalisten, toen de president besloot dat het bezoek toch niet doorging. De RMS, de Molukse regering in ballingschap in Nederland, eiste in een kort geding dat de ex-generaal Yudhoyono bij aankomst zou worden gearresteerd wegens schendingen van de mensenrechten. De president eiste van de Nederlandse regering de garantie dat dat geding zou zijn afgehandeld tegen de tijd dat zijn vliegtuig zou landen. Dat kon Den Haag niet garanderen. Yudhoyono vreesde gezichtsverlies, en nog meer vreesde hij de reacties in eigen land als hij zich uitgerekend in Nederland voor schut zou laten zetten, en dat nog wel door Molukkers. De gemiddelde Indonesiër is ervan overtuigd dat Nederland de onafhankelijkheidsstrijd in de Molukken en in Papoea-Nieuw Guinea steunt. Indonesië is bovendien hypergevoelig voor Nederlandse terechtwijzingen. Hier kwamen twee gevoeligheden bij elkaar. Het staatsbezoek laten doorgaan was voor Yudhoyono ondenkbaar. Nederland had weer iets goed te maken, maar niet lang ging het opnieuw verkeerd. In 2012 wilde Indonesië tachtig Leopardtanks van het Nederlandse leger kopen. De koop was al zo goed als rond, toen de Tweede Kamer alsnog besloot ervan af te zien, in verband met schendingen van de mensenrechten in Papoea. Indonesië was diep gekrenkt en kocht zijn tanks in Duitsland. Begin vorig jaar was het de beurt aan Nederland om boos te zijn. Indonesië executeerde de Nederlander Ang Kiem Soei, die voor drugshandel ter dood was veroordeeld. Nederland trok uit protest tijdelijk zijn ambassadeur terug uit Jakarta. De executie was het werk van Widodo, die destijds met een reeks executies twee dingen wilde bewijzen. Dat hij de strijd tegen drugs serieus nam, en dat hij zich niets aantrok van protesten uit het buitenland.
Het mooie van de relatie tussen Nederland en Indonesië is, dat het altijd wel weer goed komt. Widodo’s bezoek aan Nederland is daarvan het bewijs. De president, die tijdens zijn tweedaagse bezoek gesprekken zal hebben met koning Willem-Alexander en premier Rutte, komt met een positieve boodschap. Het verleden zullen ze zoveel mogelijk uit de weg gaan. De president en Rutte benadrukken beide geregeld dat ze alleen naar de toekomst willen kijken. Alleen terrorismebestrijding, handelsbetrekkingen en infrastructuurprojecten staan op de agenda, onderwerpen waar niemand moeite mee zal hebben.
NOS, 22-04: Onrust door Molukse indringers bij bezoek Widodo aan Kurhaus
De Indonesische president Widodo is bij zijn bezoek aan het Kurhaus in Scheveningen geconfronteerd met Molukse actievoerders. Drie demonstranten stonden op de eerste verdieping in het zwaarbeveiligde hotel en hielden een vlag omhoog van de Molukse regering in ballingschap. De politie heeft de mannen aangehouden wegens huisvredebreuk. ‘De veiligheidsmensen van Widodo werden erg nerveus van de drie mannen’, zegt verslaggever Robert Bas. ‘Buiten stonden wat actievoerders op veilige afstand en het is de vraag hoe de drie binnen wisten te komen. De politie gaat onderzoeken hoe ze door de beveiliging zijn gekomen.’ Widodo praat in het Kurhaus met Nederlandse ondernemers over de kansen voor handel, investeringen en kennisuitwisseling met Indonesië. Ook minister Ploumen voor Buitenlandse Handel is daarbij. Er worden contracten ondertekend over verdere samenwerking tussen Nederlandse en Indonesische bedrijven.
De Indonesische president is twee dagen in Nederland. Vanochtend had hij in het Catshuis in Den Haag een werkontbijt met premier Rutte. Daar werd een akkoord over maritieme samenwerking getekend. Na de ontmoeting met Rutte ging Widodo naar de Tweede Maasvlakte in Rotterdam. Samen met minister Schultz van Haegen en mensen uit het bedrijfsleven maakte hij een boottocht door de Rotterdamse haven. Ook kreeg de president informatie over de ontwikkeling van de haven, de maritieme sector en over waterveiligheid en kustverdediging. Vanavond wordt de Indonesische president op Paleis Noordeinde ontvangen door koning Willem-Alexander.
Het is voor het eerst in zestien jaar dat een Indonesisch staatshoofd Nederland bezoekt. Ook op het Plein in Den Haag waren demonstraties. Daar protesteerden actievoerders tegen de mensenrechtenschendingen op West-Papoea.
NU.nl, 23-04: Bezoek president Joko Widodo aan Universiteit Leiden
De Indonesische president Joko Widodo bezocht vrijdagmiddag de Universiteit Leiden. Tijdens zijn bezoek sprak hij onder meer met Leidse Indonesië-experts en Indonesische studenten en promovendi. Widodo werd in het Academiegebouw aan het Rapenburg ontvangen door Rector Magnificus Carel Stolker en Henri Lenferink, de burgemeester van Leiden. Daarnaast was bij het bezoek ook minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Jet Bussemaker aanwezig. Het gezelschap bezocht onder meer de Beeldentuin in het Academiegebouw. Daar staat momenteel een tentoonstelling over het leven van Hoesein Djajadiningrat (1886 -1960). Hij was de eerste Indonesiër die in 1913 in Leiden promoveerde. Sindsdien studeerden er veel Indonesiërs af aan de Universiteit Leiden. Daarnaast ontmoette de Indonesische president een aantal Leidse Indonesië-experts en Indonesische promovendi van PPI Belanda, de studentenvereniging van Indonesiërs in Nederland. Tot slot bezocht hij het Zweetkamertje, de kamer waar Leidse afgestudeerden, ook uit Indonesië, hun handtekening op de muur zetten na hun buluitreiking.